Probiotyki kontra mikroplastik – nowa nadzieja dla zdrowia jelit
Zanieczyszczenie środowiska mikroplastikami (MP) to rosnące wyzwanie dla zdrowia ludzi. Cząstki te, o wielkości poniżej 5 mm, powszechnie przedostają się do organizmu wraz ze skażoną żywnością i wodą, gromadząc się w tkankach i wywołując m.in. stany zapalne oraz stres oksydacyjny. Dotychczas nie dysponowaliśmy skutecznymi metodami eliminacji mikroplastiku z organizmu człowieka, jednak opublikowane w „Frontiers in Microbiology” badania otwierają nowy rozdział w tej dziedzinie.
Zespół naukowców pod kierownictwem Xina Tenga i Chitonga Rao przeanalizował 784 szczepy bakterii probiotycznych w poszukiwaniu mikroorganizmów zdolnych do adsorpcji i usuwania mikroplastików z przewodu pokarmowego. Zastosowano zaawansowaną metodę przesiewową z wykorzystaniem fluorescencyjnych cząstek polistyrenu (PS). Najbardziej obiecujące okazały się szczepy:
- Lacticaseibacillus paracasei DT66
- Lactiplantibacillus plantarum DT88
W badaniach in vivo wykazano, że podawanie tych probiotyków myszom zwiększało wydalanie mikroplastików o 34% i zmniejszało ich akumulację w jelitach o 67%. Co istotne, Lactiplantibacillus plantarum DT88 obniżał także poziom cytokin prozapalnych (IL-6, TNF-α, IL-1β), łagodząc stany zapalne wywołane obecnością mikroplastików.
Mechanizm działania tych bakterii opiera się na zdolnościach bioadhezyjnych i produkcji substancji zewnątrzkomórkowych, co umożliwia im tworzenie agregatów z cząstkami plastiku. Wstępne wyniki sugerują również, że wspomniane probiotyki mogą modulować motorykę jelit, m.in. poprzez wpływ na produkcję krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, takich jak maślan.
Odkrycie to stawia probiotyki w roli nie tylko wsparcia mikrobiomu, ale również potencjalnego narzędzia do detoksykacji organizmu z mikroplastików. Konieczne są jednak dalsze badania dotyczące długoterminowej skuteczności i bezpieczeństwa u ludzi.
Źródło
Teng X., Zhang T., Rao C. (2025). Novel probiotics adsorbing and excreting microplastics in vivo show potential gut health benefits. Frontiers in Microbiology, 15, 1522794. https://doi.org/10.3389/fmicb.2024.1522794
