Wzmocnienie bariery jelitowej – część 3

Utrzymanie ciągłości bariery jelitowej w dużej mierze zależy od jakości naszej diety, a szczególnie od ilości i jakości dostarczonego błonnika pokarmowego. Pamiętajmy, że codzienne spożywanie błonnika zapewni odpowiednie środowisko do rozwoju komensalnych bakterii jelitowych i utrzyma pozytywne efekty probiotykoterapii. Dziś możesz przeczytać, jak błonnik wspomaga regenerację bariery.

Jak składniki żywności wpływają na barierę jelitową?

Metabolity pochodzące z diety (lub przemian składników pokarmowych) mogą bezpośrednio oddziaływać z komórkami gospodarza poprzez powierzchniowe transbłonowe receptory sprzężone z białkiem G oraz aktywację czynników transkrypcyjnych. Wybrane substancje mają również wpływ na zmiany epigenetyczne poprzez acetylację i deacetylację białek histonowych, co jest związane z odczytywaniem naszej informacji genetycznej. Można zatem powiedzieć, że aktywne metabolity wywołują zarówno szybką odpowiedź poprzez zmianę sygnalizacji komórkowej oraz  długofalowe skutki poprzez modyfikacje epigenetyczne. Najlepiej opisanymi regulatorami sygnalizacji komórkowych są krótko-, średnio- i długołańcuchowe kwasy tłuszczowe oraz produkty przemian tryptofanu. Połączenie metabolitu z receptorem transbłonowym odgrywa główną rolę w promowaniu odpowiedzi przeciwzapalnej, indukowaniu tolerancji immunologicznej, kontrolowaniu funkcji metabolicznych oraz utrzymaniu prawidłowej struktury bariery jelitowej.

Jak błonnik wpływa na barierę jelitową?

Warto zauważyć, że jedyną interwencją dietetyczną związana ze wzmocnieniem bariery jelitowej u zdrowych ludzi, potwierdzoną w badaniach klinicznych, jest  wprowadzenie do diety odpowiedniej ilości błonnika pokarmowego. Błonnik to złożone węglowodany pochodzące z produktów roślinnych, które nie podlegają rozkładowi enzymatycznemu w układzie pokarmowych, a są dostępne dla mikroorganizmów bytujących w jelicie (głównie w okrężnicy). Mikrobiota jelit wykorzystuje błonnik jako źródło energii i w procesie fermentacji zmienia go w krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA). Związek między błonnikiem a barierą jelitową jest w główniej mierze zależny od SCFA. Stanowią one podstawowe źródło energii dla kolonocytów (komórek jelita grubego), wspierają proliferację komórek nabłonkowych, indukują wydzielanie śluzu, regulują procesy epigenetyczne (poprzez hamowanie deacetylazy histonowej) oraz sygnalizację komórkową (dzięki zdolności przyłączenia do transbłonowych receptorów sprzężonych z białkiem G).

Ile błonnika powinniśmy dostarczać z dietą?

Błonnik dostarczamy głównie z surowych warzyw i owoców oraz z produktów zbożowych. Jego codzienne spożycie powinno wynosić ok. 25-30 g/dobę. Jeśli nie wiecie, ile błonnika spożywacie, warto ściągnąć jedną z darmowych aplikacji, która pomoże Wam określić, ile błonnika (oraz innych makroskładników i kalorii) dostarczyliśmy w ciągu dnia.

Źródło:

Camilleri M, Lyle BJ, Madsen KL, Sonnenburg J, Verbeke K, Wu GD. Role for diet in normal gut barrier function: developing guidance within the framework of food-labeling regulations. Am J Physiol Gastrointest Liver Physiol. 2019;317(1):G17–G39. doi:10.1152/ajpgi.00063.2019