Wiosna to czas odnowy nie tylko w przyrodzie, lecz także w organizmie człowieka. Jednym z kluczowych mikroskładników odżywczych, którego poziom we krwi ulega sezonowym zmianom, jest kwas foliowy. Badania przeprowadzone przez zespół Krajčovičovej-Kudláčkovej z Uniwersytetu Medycznego w Bratysławie potwierdzają, że koniec zimy i początek wiosny to newralgiczny okres, w którym obserwuje się najniższe stężenia tego związku w surowicy krwi populacji ogólnej.

Rola kwasu foliowego w procesach metabolicznych

Foliany odgrywają fundamentalną rolę w syntezie DNA, metylacji oraz regulacji poziomu homocysteiny – aminokwasu powiązanego ze zwiększonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych. Niedobór kwasu foliowego może prowadzić do tzw. łagodnej hiperhomocysteinemii, która sprzyja powstawaniu uszkodzeń oksydacyjnych oraz rozwojowi schorzeń układu krążenia.

Kiedy jesteśmy najbardziej narażeni na niedobór folianów?

Zgodnie z wynikami badania, średnie stężenie folianów w surowicy w marcu (koniec zimy) było istotnie niższe niż w maju i czerwcu (koniec wiosny). Aż 31,5% uczestników badania wykazywało wówczas niedobory. W maju odsetek ten spadał do 13,2%, a we wrześniu – do 11,1%, co wyraźnie wskazuje na poprawę stanu odżywienia wraz ze wzrostem sezonowej dostępności świeżych produktów bogatych w kwas foliowy, takich jak zielone warzywa liściaste, owoce cytrusowe czy rośliny strączkowe.

Interesującym aspektem badania była również analiza grupy długoterminowych wegetarian. Pomimo wyższych poziomów folianów w tej grupie niezależnie od pory roku (co wynikało z roślinnego modelu żywienia), aż 25% uczestników cierpiało na niedobory witaminy B12 – niezbędnej w metabolizmie homocysteiny. W konsekwencji, poziom homocysteiny był podwyższony nawet przy wysokim stężeniu folianów.

Z perspektywy zdrowia publicznego, maj jawi się jako korzystny okres do regeneracji zasobów kwasu foliowego w organizmie. Warto w tym czasie zwiększyć spożycie warzyw liściastych, owoców cytrusowych oraz produktów pełnoziarnistych. Osoby na diecie roślinnej powinny natomiast kontrolować poziom witaminy B12 i rozważyć jej suplementację.

Podsumowanie

Sezonowe zmiany w sposobie odżywiania realnie wpływają na biochemię organizmu. Maj to doskonały moment, aby świadomie wspierać swoje zdrowie poprzez odpowiednią dietę – nie tylko w celu poprawy samopoczucia, ale również w profilaktyce chorób przewlekłych.

Źródło

Krajčovičová-Kudláčková M, Valachovičová M, Blažíček P. Seasonal folate serum concentrations at different nutrition. Cent Eur J Public Health. 2013;21(1):36–38.