Testy mikrobiomu jelitowego – czy warto je wykonywać?
W ostatnich latach testy mikrobiomu jelitowego zyskały na popularności jako narzędzie do oceny zdrowia układu pokarmowego oraz ogólnego stanu zdrowia. Na rynku dostępne są zarówno testy kliniczne, jak i komercyjne zestawy do samodzielnego pobrania próbki w domu. Choć technologia analizy mikrobiomu – oparta na sekwencjonowaniu DNA – jest zaawansowana, interpretacja wyników i ich zastosowanie w praktyce klinicznej nadal stanowią wyzwanie. Zainteresowanych zapraszam na bloga.
Co mierzą testy mikrobiomu?
Testy mikrobiomu identyfikują i ilościowo określają mikroorganizmy obecne w próbce kału – najlepiej poznany i najczęściej analizowany jest mikrobiom bakteryjny. Analiza danych pozwala na ocenę różnorodności mikrobioty oraz identyfikację potencjalnych dysbioz.
Zastosowania kliniczne i ograniczenia
Chociaż badania wykazały związek między składem mikrobiomu a różnymi stanami chorobowymi – takimi jak choroby zapalne jelit, otyłość czy zaburzenia ze spektrum autyzmu – obecnie brakuje standaryzowanych wytycznych dotyczących interpretacji wyników testów mikrobiomu w praktyce klinicznej. Różnice w składzie mikrobioty mogą być subtelne i niekoniecznie wskazują na patologię. Dodatkowo, nie możemy obecnie określić jednej „normy”, ponieważ każdy z nas ma unikalny skład mikrobiomu.
Testy komercyjne a praktyka kliniczna
Komercyjne testy mikrobiomu są łatwo dostępne i często reklamowane jako narzędzie do personalizacji diety czy suplementacji. Jednak ich wartość diagnostyczna jest ograniczona, a wyniki często trudne do interpretacji – nawet po konsultacji ze specjalistą. Ponadto brak standaryzacji metod analizy i raportowania wyników utrudnia ich praktyczne zastosowanie w medycynie.
Czy przed probiotykoterapią powinniśmy badać swój mikrobiom?
Nie jest to konieczne. Probiotyki zazwyczaj nie powodują dużych zmian w taksonomicznym składzie mikrobiomu, lecz wspomagają walkę z patogennymi mikroorganizmami i chronią przed ich przerostem. Ich działanie przejawia się głównie w poprawie funkcjonowania przewodu pokarmowego oraz redukcji objawów, a nie w zmianie samego składu mikroflory.
Warto pamiętać, że testy mikrobiomu jelitowego oferują wgląd w skład mikrobioty, jednak ich interpretacja i zastosowanie w praktyce klinicznej są nadal bardzo ograniczone. Przed wykonaniem takiego testu warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem, aby ocenić jego przydatność w konkretnym przypadku.
Źródła
- International consensus statement on microbiome testing in clinical practice. Lancet Microbe. 2024;5(1):e1–e12.
- Microbiome testing in Europe: navigating analytical, ethical and regulatory challenges. Microbiome. 2024;12:45.
