Na jakie niedobory narażeni są ludzie otyli?

Częstość występowania otyłości w Polsce oraz na świecie rośnie w zastraszającym tempie. Liczne czynniki genetyczne, środowiskowe i behawioralne przyczyniają się do zwiększenia tej tendencji. Paradoksalnie, osoby, które spożywają za dużo kalorii  mają wysokie wskaźniki niedoborów substancji odżywczych. Za mało witamin i składników mineralnych, które odgrywają ważną rolę w metabolizmie glukozy i szlakach sygnałowych insuliny, to z kolei droga do cukrzycy spowodowanej nadmiarem tkanki tłuszczowej.

Przyczyny niedoborów możemy rozpatrywać w dwóch aspektach. Z jednej strony jedzenie spożywane przez osoby otyłe ma niską zawartość witamin i minerałów. Z drugiej duża ilość tkanki tłuszczowej wymaga dostarczenia większej ilości niektórych składników odżywczych.

Do jakich niedoborów dochodzi najczęściej?

• Witamina D – Prawdopodobieństwo wystąpienia niedoborów u osób otyłych wynosi 80-90%. Wynika to z faktu, że część prawidłowo syntetyzowanej w skórze witaminy D₃ zostaje zatrzymana w polach tłuszczowych. Można przyjąć, że tylko połowa powstałego cholekalcyferolu jest uwalniana do krwiobiegu. Osoby z nadmierną masą ciała powinny suplementować witaminę D w zwiększonej dawce. To jest 4.000-10.000 jednostek/dobę w przypadku niedoborów, w zależności od stopnia otyłości.

• Biotyna i Tiamina – Witaminy rozpuszczalne w wodzie, które służą jako kofaktory ważnych – z punktu widzenia metabolicznego – enzymów. Enzymy te mają związek z przemianami tłuszczy, aminokwasów oraz utlenianiem glukozy. Musimy pamiętać, że nadmiar tkanki tłuszczowej to również dodatkowe komórki, które należy odżywić i zapewnić ciągłość odpowiednich procesów metabolicznych. Szczególnie tych związanych z przemianami makroskładników odżywczych. Jeśli wiemy, że nie jesteśmy w stanie dostarczyć odpowiednich ilości tych witamin, suplementujmy kompleks witamin B w dawkach nieprzekraczających 100-200% RDA.

• Witaminy o właściwościach antyoksydacyjnych – Jak już wcześniej pisałam, otyłość postrzega się jako chorobę zapalną, dlatego nadmiar wolnych rodników i stres oksydacyjny trzeba w odpowiedni sposób zneutralizować. Pomogą w tym właśnie związki o działaniu antyoksydacyjnym – witamina E, witamina C czy witamina A. Badania kliniczne pokazują jednak, aby nie rekomendować ich suplementacji. Należy dostarczyć ich zwiększoną ilość w diecie.

Pamiętajmy również, że osoby otyłe często będą miały problem z bilansowaniem innych witamin i minerałów w swojej diecie (np. magnezu czy cynku). Będzie to zależało od narażeń populacyjnych i oczywiście od stosowanej diety. Wymienione wyżej związki to substancje, na które zapotrzebowanie w otyłości jest zwiększone, dlatego musimy zwrócić na nie szczególną uwagę.

Źrodła:

1. Via M. (2012). The malnutrition of obesity: micronutrient deficiencies that promote diabetes. ISRN endocrinology, 2012, 103472. doi:10.5402/2012/103472