Zmiany hormonalne w klimakterium
W dzisiejszym wpisie poruszymy temat przekwitania. Dowiecie się m.in. jaka jest różnica między klimakterium (przekwitaniem) a menopauzą? Jakie zmiany zachodzą podczas okresu okołomenopauzalnego oraz co to jest zespół klimakteryczny. Zapraszam do krótkiej lektury:
Menopauza a klimakterium
Menopauza i klimakterium – te terminy często stosowane są zamiennie, jednak oznaczają dwie zupełnie różne rzeczy.
Menopauzą nazywamy ostatnią miesiączkę, która zwiastuje zakończenie cykli miesiączkowych (miesiączka nie występuje przez następne 12 miesięcy). Menopauza jest wynikiem wyczerpania puli pęcherzyków w jajnikach i w konsekwencji spadku produkcji estrogenów.
Klimakterium czy przekwitaniem nazywa się okres okołomenopauzalny. Jest on głównie związany z wygasaniem hormonalnej czynności jajników i obejmuje czas bezpośrednio przed menopauzą, w którym pojawiają się jej pierwsze endokrynologiczne, biologiczne i kliniczne cechy, a także pierwszy rok po jej wystąpieniu.
Zmiany hormonalne okresu menopauzy
Wygasanie funkcji jajników jest procesem fizjologicznym, w wyniku którego dochodzi do zmian w gospodarce hormonalnej. W badaniach laboratoryjnych możemy zobaczyć obniżenie stężenia hormonów, takich jak estrogeny czy androgeny nadnerczowe. Znacząco spada stężenie 17b-estradiolu – estrogenu wykazującego najsilniejsze działania biologiczne podczas dojrzałości płciowej. Charakterystyczny dla okresu okołomenopauzalnego jest również niedobór progesteronu, związany z niewydolnością ciałka żółtego.
W okresie postmenopauzalnym główną rolą jajników staje się wytwarzanie testosteronu i androstendionu. Zmniejszenie stężenia estrogenów doprowadza do zmian w sprzężeniu zwrotnym osi podwzgórze–przysadka–jajnik i zwiększa produkcję hormonów gonadotropowych: hormonu folikulotropowego (FSH) oraz hormonu luteinizującego (LH). Opisane zmiany hormonalne prowadzą początkowo do zaburzeń, a ostatecznie do zaniku miesiączkowania. W okresie okołomenopauzalnym cykle są dość nieregularne, na początku mogą być krótsze, następnie dłuższe, zmienność ta dotyczy również obfitości krwawienia. W tym szczególnym okresie może dojść również do wystąpienia zespołu klimakterycznego.
Co to jest zespół klimakteryczny?
Zespołem klimakterycznym definiuje się wystąpienie różnych objawów związanych z okresem przekwitania. Do takich objawów należą:
a) objawy wypadowe (inaczej naczynioruchowe): uderzenia gorąca, nocne poty, wypieki;
b) objawy somatyczne: bóle kości i stawów, uczucia kłucia (parestezje), mrowienia, kołatanie serca, zawroty i bóle głowy;
c) zaburzenia psychiczne: zmiany nastrojów, ogólnie rozdrażnienie, płaczliwość, kłopoty ze snem, nadpobudliwość, spowolnienie;
d) objawy ze strony układu moczowo-płciowego: suchość pochwy, dyspareunia (odczuwanie bólu podczas stosunku), nawracające infekcje dróg moczowych, zaburzenia libido.
Źródło:
- Baker, J.M., Al-Nakkash, L., Herbst-Kralovetz, M.M., 2017. Estrogen-gut microbiome axis: Physiological and clinical implications. Maturitas 103, 45–53. https://doi.org/10.1016/j.maturitas.2017.06.025.
- Pertyński, T., Stachowiak, G., 2006. Menopause – facts and controversies. Endokrynol. Pol. 57, 525–534.
Przeczytaj więcej:
