Czym zajmuje się farmakomikrobiomika?
2. edycja konferencji „Mikrobiota jest Kobietą” za nami. Podczas wydarzenia była okazja, aby usłyszeć m.in. wykład prof. Karoliny Skoniecznej-Żydeckiej. Profesor poruszyła bardzo ważne zagadnienia z zakresu nowej dziedziny, która leży na pograniczu mikrobiologii i farmakologii, a nazywa się: farmakomikrobiomika.
Farmakomikrobiomika łączy w sobie wiedzę z zakresu mikrobiologii, farmakologii i – często – genetyki. Dziedzina ta skupia się na badaniu interakcji pomiędzy mikroorganizmami (mikrobiotą) a lekami oraz ich wpływie na skuteczność leczenia oraz odczuwalność ew. efektów ubocznych.
Farmokomikrobiomika. Jakie zagadnienia leżą w polu zainteresowania tej dziedziny?
- Interakcje mikrobiomu z lekami. Badania nad tym, jak mikroby obecne w jelitach (pamiętajmy, że to również grzyby, pasożyty czy wirusy) wpływają na przyswajanie, metabolizm i działanie leków. Mikrobiota jelitowa może wpływać na skuteczność leczenia oraz na wystąpienie skutków ubocznych leków (i suplementów). Bakterie metabolizują bardzo dużą część leków, co może prowadzić do zmiany ich aktywności farmakologicznej. To zjawisko może wpływać na dawkowanie leków i skutki terapeutyczne. Warto też pamiętać, że niektóre leki, dopiero po transformacji przez mikrobiotę, zmieniają się w formę aktywną biologicznie.
- Skąd się bierze osobnicza odpowiedź na lek? Indywidualne różnice w mikrobiomie mogą wpływać na to, jak będzie metabolizowany lek. Farmakomikrobiomika stara się zidentyfikować czynniki wpływające na zróżnicowanie odpowiedzi na lek. Bada również to, w jaki sposób powinniśmy modyfikować mikrobiom, aby zwiększyć skuteczność leków lub zmniejszyć ich skutki uboczne.
- Projektowanie leków z uwzględnieniem mikrobioty. W miarę postępu badań farmakomikrobiomika może dostarczać informacji, które pozwalają na uwzględnienie mikrobioty podczas projektowania leków. Może to prowadzić do opracowania bardziej skutecznych i spersonalizowanych terapii.
Farmakomikrobiomika. O czym warto pamiętać?
Farmakomikrobiomika reprezentuje interdyscyplinarną perspektywę, która integruje wiedzę z zakresu medycyny, mikrobiologii, farmakologii, genomiki i bioinformatyki. W miarę postępu badań w tej dziedzinie, można oczekiwać, że pojawią się nowe podejścia do leczenia, które uwzględniają mikrobiotę pacjentów.
Źródło: Doestzada M, Vila AV, Zhernakova A, Koonen DPY, Weersma RK, Touw DJ, Kuipers F, Wijmenga C, Fu J. Pharmacomicrobiomics: a novel route towards personalized medicine? Protein Cell. 2018 May;9(5):432-445. doi: 10.1007/s13238-018-0547-2. Epub 2018 Apr 28. PMID: 29705929; PMCID: PMC5960471.
