Jak skutecznie zmniejszyć ilość pestycydów w warzywach, owocach i rybach?
Współczesne rolnictwo i akwakultura, choć niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego, wiążą się z szerokim wykorzystaniem pestycydów. Pozostałości tych chemikaliów w warzywach, owocach czy rybach mogą jednak stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia. Na szczęście istnieją skuteczne, domowe sposoby na ograniczenie ich ilości w produktach spożywczych. Co warto robić?
Skuteczne usuwanie pestycydów z warzyw liściastych
Badania Yang i wsp. (2022) wskazują, że najprostszą i zarazem bardzo skuteczną metodą redukcji pestycydów na warzywach liściastych (np. sałacie, szpinaku) jest dokładne mycie pod bieżącą wodą. W ten sposób można usunąć średnio aż 77% pozostałości pestycydów. Blanszowanie oraz gotowanie również zmniejszają ich ilość, choć w nieco mniejszym stopniu (ok. 55–60%). Co ciekawe, mycie warzyw specjalnymi detergentami okazało się mniej efektywne niż zwykła woda.
Jak skutecznie usuwać pestycydy z ryb?
Nieco bardziej zaawansowane podejście przedstawili Islam i wsp. (2022), badając sposoby usuwania pestycydów z surowych ryb. Najlepsze efekty osiągnięto poprzez moczenie mięsa ryb w mieszance 0,1% roztworu sody oczyszczonej, 2% octu, 2% soli kuchennej i soku z cytryny przez 10 minut. Takie działanie pozwalało na usunięcie nawet 78–81% pestycydów, w zależności od gatunku ryby. Dla porównania, samo mycie ryb pod bieżącą wodą pozwalało na redukcję o zaledwie około 15–30%.
Co wpływa na skuteczność usuwania pestycydów?
Zarówno w przypadku warzyw, jak i ryb, skuteczność usuwania pestycydów zależy od rodzaju środka chemicznego – pestycydy rozpuszczalne w wodzie są łatwiej usuwalne niż te o właściwościach hydrofobowych. Dlatego w przypadku produktów narażonych na silne zanieczyszczenia warto stosować kombinowane metody, łącząc moczenie w roztworach kwaśnych i zasadowych oraz dokładne płukanie wodą.
Praktyczne wskazówki
W praktyce domowej oznacza to, że dla zwiększenia bezpieczeństwa zdrowotnego, najlepiej:
1. Warzywa i owoce myć intensywnie pod bieżącą wodą przez kilka minut.
2. Jeśli chcemy dokładniej pozbyć się pestycydów, można umyć warzywa również w sodzie oczyszczonej (1/2 łyżki na 1 l wody), a następnie spłukać wodą.
3. W przypadku ryb — przed gotowaniem — zamoczyć w roztworze z sody oczyszczonej, octu, soli i soku z cytryny (szczególnie ważne w przypadku przygotowania ryb dla dzieci).
Stosując te proste techniki, możemy znacząco zmniejszyć ilość spożywanych pestycydów i zadbać o zdrowie swoje oraz swoich bliskich.
Źródła:
1. Yang, S.-J. i in., Effectiveness of Different Washing Strategies on Pesticide Residue Removal: The First Comparative Study on Leafy Vegetables. Foods 2022, 11, 2916. https://doi.org/10.3390/foods11182916
2. Islam, M.A. i in., Determination of the Most Efficient Household Technique for the Reduction of Pesticide Residues from Raw Fish Muscles. Foods 2022, 11, 1254. https://doi.org/10.3390/foods11091254
