Nieinwazyjne metody oceny stłuszczenia wątroby
Niealkoholowe stłuszczenie wątroby (NAFLD) jest chorobą, która dotyka coraz więcej osób na całym świecie. Szacuje się, że w polskiej populacji na to schorzenie cierpi aż 37,2% społeczeństwa, co oznacza, że co trzeci Polak może w swoim życiu na nie zachorować. Wzrost zachorowania widzimy wraz z wiekiem, bo w grupie osób po 50. roku życia wskaźnik wzrasta do 51,4%. O przyczynach i wspomaganiu leczenia pisałam już wcześniej:http://metabolika.pl/tag/nafld/
Co powinno nas zaniepokoić?
Pierwszym niepokojącym symptomem są zazwyczaj zaburzenia lipidowe (wysokie stężenie triacylogliceroli, wysoki cholesterol całkowity oraz cholesterol LDL) i nieprawidłowości w enzymach wątrobowych (AST i ALT). Bardzo często zmiany te są związane z błędami żywieniowymi i nadmierną masą tkanki tłuszczowej. 90% pacjentów z NAFLD to osoby z nadmierną masą ciała.
Diagnostyka pierwszego kontaktu
Lekarze pierwszego kontaktu zlecają zazwyczaj badania podstawowe, aby sprawdzić stan metaboliczny pacjenta. Należą do nich: badania lipidowe, glukoza i insulina, enzymy wątrobowe, morfologia krwi. Na tej podstawie często lekarz decyduje o wysłaniu pacjenta do specjalisty, który wykonuje USG lub – jeśli choroba jest bardziej zaawansowana – biopsję wątroby.
Nieinwazyjne markery pomocne w pierwszym etapie diagnostyki
Dzisiaj chciałabym napisać o dwóch prostych markerach, które mogą pomóc w ocenie zaawansowania stłuszczenia wątroby:
- Współczynnik HOMA-IR – wskaźnik insulinooporności, pomocny zarówno w ocenie cukrzycy typu II, jak i w ocenia NAFLD. Jeśli wyliczone HOMA-IR przekracza wartość 1, to u pacjenta może występować insulinooporność. Im wyższy wynik, tym większe zaburzenia metaboliczne.
HOMA-IR= insulina na czczo (mU/ml) x glikemia na czczo (mmol/l)/22,5
- FLI – ang. Fatty Liver Index, czyli indeks stopnia stłuszczenia. Jest to matematyczny wzór, który bierze pod uwagę: BMI, stężenie triglicerydów, GGTP (gamma-glutamylotransferaza), obwód talii. Wzór jest jednak bardzo skomplikowany, więc warto użyć do niego kalkulatora dostępnego w internecie. Pamiętajmy, że FLI określa prawdopodobieństwo:
- <30 małe prawdopodobieństwo wystąpienia stłuszczenia, 30-60 średnie prawdopodobieństwo, >60 prawdopodobieństwo wysokie.
Pamiętajmy, że tylko lekarz może zdiagnozować NAFLD, a nieinwazyjne markery mają pomóc w pierwszej ocenie ryzyka wystąpienia choroby.
Źródła:
- Lucas, Christiana et al. “A systematic review of the present and future of non-alcoholic fatty liver disease.” Clinical and experimental hepatology vol. 4,3 (2018): 165-174. doi:10.5114/ceh.2018.78120
- Huang, Xiaolin et al. “Validation of the Fatty Liver Index for Nonalcoholic Fatty Liver Disease in Middle-Aged and Elderly Chinese.”Medicine vo. 94 (2015).
