Psychobiotyki. Probiotyki na stres
Dzisiejszy temat będzie dotyczył roli probiotykoterapii w walce ze stresem i zaburzeniami osi mózgowo-jelitowej. Czy są probiotyki, które zmniejszają skutki stresu i wpływają na nasz układ nerwowy?
Prawidłowa kolonizacja bakteryjna ma znaczący wpływ na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Badania pokazują, że mikrobiota jelit ma silne właściwości immunomodulujące i jest w stanie regulować szlaki metaboliczne ośrodkowego układu nerwowego. Odkryto, że nieprawidłowa modulacja neuroimmunologiczna przez mikrobiotę jelitową może przyczyniać się do powstania wielu schorzeń neurodegeneracyjnych i behawioralnych, takich jak: zaburzenia ze spektrum autyzmu, lęk, depresja, choroba Alzheimera, czy choroba Parkinsona.
Co to są psychobiotyki?
Probiotykoterapia, w zależności od rodzaju przyjmowanych szczepów może powodować różne efekty metaboliczne. Probiotyki, które działają w zakresie osi mózgowo-jelitowej nazywane są psychobiotykami. Według definicji psychobiotyki to więc probiotyki, które po spożyciu w odpowiednich ilościach pozytywnie wpływają na zdrowie psychiczne człowieka. Taką nazwą opatrzyli je pionierzy badań wpływu probiotyków na układ nerwowy.
Mechanizm działania psychobiotyków
Działanie psychobiotyków jest zależne od podawanego szczepu. Warto jednak podkreślić, że przyjmowany preparat powinien działać na wielu płaszczyznach i przynosić widoczną poprawę nie tylko w zakresie układu nerwowego. Badania naukowe pokazują, że niektóre psychobiotyki wykazują szereg właściwości związanych z regulacją osi mózgowo-jelitowej, możemy do nich zaliczyć takie działania, jak:
- Poprawa funkcji i zapewnienie szczelności bariery jelitowej;
- Regulacja układu immunologicznego przewodu pokarmowego (GALT), zwiększenie syntezy cytokin przeciwzapalnych;
- Wpływ na aktywność nerwów błędnych (połączenia jelito-mózg) i regulacja ekspresji receptorów wiążących kwas γ-aminomasłowy (GABA);
- Regulacja osi podwzgórze-przysadka-nadnercza, obniżanie stężenia kortyzolu – hormonu wydzielanego podczas przewlekłego stresu.
Psychobiotyki w badaniach
Diop i wsp. po raz pierwszy udowodnili, że suplementacja probiotykiem pomaga zredukować objawy gastro-jelitowe wywołane stresem. W przeprowadzonym badaniu klinicznym pacjenci przez 3 tygodnie otrzymywali preparat zawierający Lactobacillus acidophilus Rosell-52 i Bifidobacterium longum Rosell-175 w dawce 3 x 109 CFU/dobę lub placebo. Spożycie probiotyków znacznie zmniejszyło dwa z badanych objawów żołądkowo-jelitowych wywołanych stresem – ból brzucha i nudności .
Ciekawe badania przeprowadzili również Messaoudi i wsp, którzy sprawdzili wpływ szczepów Lactobacillus acidophilus Rosell-52 i Bifidobacterium longum Rosell-175 na objawy lękowe i odpowiedź na stres. Wykazano, że już 30-dniowa kuracja probiotykiem pozwoliła zmniejszyć lęk, poczucie winy oraz zwiększyła zdolność rozwiązywania problemów. Okazało się również, że probiotykoterapia zmniejsza wydzielanie kortyzolu, co wiązało się ze zmniejszeniem odczuć stresowych.
Co to oznacza? Mikrobiota wtrąca się w wiele działań organizmu. Jeśli się z nią odpowiednio dogadamy, może stanowić mocne oręże w walce z różnymi zaburzeniami. Warto jednak dopasować broń do wroga. Jeśli naszym wrogiem jest stres, sięgnijmy po psychobiotyki. Zwracając jednak uwagę na to, że ich działanie powinno być potwierdzone w badaniach.
Źródło:
- Bermúdez-Humarán LG, Salinas E, Ortiz GG, Ramirez-Jirano LJ, Morales JA, Bitzer-Quintero OK. From Probiotics to Psychobiotics: Live Beneficial Bacteria Which Act on the Brain-Gut Axis. Nutrients. 2019;11(4):890. Published 2019 Apr 20. doi:10.3390/nu11040890.
- Diop L, Guillou S, Durand H. Probiotic food supplement reduces stress-induced gastrointestinal symptoms in volunteers: a double-blind, placebo-controlled, randomized trial. Nutr Res. 2008 Jan;28(1):1-5. doi: 10.1016/j.nutres.2007.10.001.
- Messaoudi M, Violle N, Bisson J-F, Desor D, Javelot H, Rougeot C. Beneficial psychological effects of a probiotic formulation (Lactobacillus helveticus R0052 and Bifidobacterium longum R0175) in healthy human volunteers. Gut Microbes 2011; 2:4, pages 256-261.
