Co wykonać zamiast badań mikrobiomu, aby sprawdzić stan jelit?
Komercyjne testy mikrobiomu kuszą obietnicą „pełnego obrazu zdrowia jelit”. Niestety, jak pokazują liczne badania, nie dostarczają one rzetelnych i klinicznie użytecznych informacji. Warto zwrócić uwagę na sprawdzone biomarkery zapalne i parametry bariery jelitowej, które znajdują zastosowanie w diagnostyce klinicznej. Wybrałam dla was 3 najważniejsze i najbardziej sprawdzone markery.
Kalprotektyna w kale
Kalprotektyna to białko uwalniane z neutrofili w czasie stanu zapalnego. Jej oznaczenie w kale jest złotym standardem w diagnostyce zapalnych chorób jelit (IBD), takich jak choroba Crohna czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Stężenie kalprotektyny pozwala odróżnić nieswoiste bóle brzucha od przewlekłego zapalenia, a także monitorować skuteczność leczenia. To badanie jest tanie, nieinwazyjne i wiarygodnie udokumentowane w badaniach klinicznych.
Lipopolisacharyd (LPS) we krwi
LPS jest składnikiem ściany komórkowej bakterii Gram-ujemnych. Jego obecność w krwiobiegu świadczy o zwiększonej przepuszczalności jelit (ang. leaky gut syndrome) i translokacji bakteryjnej. Podwyższone stężenie LPS koreluje z przewlekłym stanem zapalnym, insulinoopornością, chorobami sercowo-naczyniowymi i zaburzeniami metabolicznymi. Pomiar LPS (lub endotoksyn) dostarcza bardziej bezpośrednich informacji o funkcjonalnym stanie bariery jelitowej niż analiza samego składu mikrobiomu.
Zonulina
Zonulina to białko regulujące przepuszczalność ścisłych połączeń (ang. tight junctions) w nabłonku jelitowym. Jej podwyższone stężenie w surowicy lub kale jest uznawane za marker nadmiernej przepuszczalności jelit, która może odgrywać rolę w patogenezie wielu chorób. Choć metoda oznaczania zonuliny wciąż budzi pewne kontrowersje, to biomarker ten znajduje coraz szersze zastosowanie w badaniach klinicznych.
Zamiast inwestować w testy mikrobiomu, warto korzystać z uznanych biomarkerów stanu jelit: kalprotektyny (stan zapalny), LPS (translokacja bakteryjna) i zonuliny (szczelność bariery jelitowej). To właśnie one dostarczają realnych, klinicznie użytecznych informacji, które mogą stanowić podstawę decyzji terapeutycznych.
Źródła
- Walsham NE, Sherwood RA. Fecal calprotectin in inflammatory bowel disease. Clin Exp Gastroenterol. 2016;9:21–29. doi:10.2147/CEG.S51902. PMID: 26869808; PMCID: PMC5114503.
- Boutagy NE, McMillan RP, Frisard MI, Hulver MW. Metabolic endotoxemia with obesity: Is it real and is it relevant? Biochimie. 2016 Dec;124:11-20. doi:10.1016/j.biochi.2015.06.020. PMID: 26133659; PMCID: PMC4703068.
- Fasano A. Zonulin and its regulation of intestinal barrier function: The biological door to inflammation, autoimmunity, and cancer. Physiol Rev. 2011 Jan;91(1):151-75. doi:10.1152/physrev.00003.2008. PMID: 21248165; PMCID: PMC3063398.
