Cykl menstruacyjny a przemiana materii
Cykl menstruacyjny odgrywa kluczową rolę w regulacji fizjologicznych procesów zachodzących w organizmie kobiety. Ale czy faktycznie wpływa na przemianę materii? W Internecie krąży wiele mitów na ten temat, jednak jasną odpowiedź przynosi metaanaliza z 2020 roku
Jednym z najbardziej interesujących aspektów badanych przez naukowców jest wpływ cyklu menstruacyjnego na podstawową przemianę materii (PPM, ang. BMR). W najnowszym przeglądzie systematycznym i metaanalizie opublikowanej w 2020 roku Benton i wsp. przeanalizowali dane z 26 badań klinicznych, aby określić, w jaki sposób fazy cyklu menstruacyjnego wpływają na PPM. Porównano wartości PPM między fazą folikularną (niskie stężenie progesteronu) a fazą lutealną (wysokie stężenie progesteronu).
Najważniejsze wyniki badania
- Wyższe PPM w fazie lutealnej
Analiza statystyczna wykazała, że ogólnie PPM w fazie lutealnej było wyższe niż w fazie folikularnej (ES = 0,33; 95% CI = 0,17–0,49; p < 0,001), co oznacza niewielki, ale istotny wzrost przemiany materii w drugiej połowie cyklu. - Możliwe przyczyny wzrostu PPM
Wzrost PPM w fazie lutealnej może wynikać ze zwiększonego poziomu progesteronu, który oddziałuje na wydatek energetyczny i termogenezę. Dodatkowo zmiany w metabolizmie lipidów i węglowodanów mogą skutkować wyższym zapotrzebowaniem kalorycznym, a podwyższona temperatura ciała w tej fazie dodatkowo zwiększa wydatek energetyczny. - Różnice w wynikach w zależności od daty publikacji i liczebności próby
Ciekawym spostrzeżeniem autorów była analiza subgrup w zależności od roku publikacji oraz wielkości próby. Badania opublikowane przed 2000 rokiem częściej wykazywały istotny wzrost PPM w fazie lutealnej (59% badań). Natomiast w publikacjach po 2000 roku różnica ta się zmniejszała i przestawała być statystycznie istotna (ES = 0,23; 95% CI = -0,00–0,47; p = 0,055). W badaniach z większą liczbą uczestniczek (>10 osób) również obserwowano słabszy efekt cyklu na metabolizm. Autorzy sugerują, że rozwój metod pomiarowych mógł przyczynić się do większej precyzji wyników w nowszych pracach.
Podsumowanie
Choć różnice w PPM między fazami cyklu są niewielkie, mogą mieć znaczenie w badaniach nad metabolizmem oraz w optymalizacji diety i treningów u kobiet. Wyniki tych analiz rzucają również światło na potencjalne różnice w PPM u kobiet z zaburzeniami hormonalnymi, co może być ważne w dalszych badaniach oraz w praktyce klinicznej.
Źródło
- Benton MJ, Hutchins AM, Dawes JJ. Effect of menstrual cycle on resting metabolism: A systematic review and meta-analysis. PLoS ONE 15(7): e0236025, 2020. DOI: 10.1371/journal.pone.0236025.
