Fruktooligosacharydy (FOS) – pokarm dla naszej mikrobioty
Fruktooligosacharydy (FOS) to naturalnie występujące oligosacharydy, zbudowane głównie z jednostek fruktozy. FOS nie są trawione przez enzymy jelita cienkiego, trafiają do okrężnicy w formie niezmienionej, gdzie stanowią pożywkę dla mikroorganizmów bytujących w jelicie. Warto również pamiętać, że FOS to jedne z najczęściej stosowanych prebiotyków w synbiotykach.
Jaką rolę pełnią FOS?
- FOS stanowią jedną z frakcji błonnika i zapewniają wzrost komensalnych bakterii jelitowych – zwłaszcza gatunków z rodzaju Bifidobacterium.
- Fermentacja FOS w jelicie grubym prowadzi do powstawania krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFA) i zakwaszenia środowiska jelitowego, co może sprzyjać rozwojowi korzystnego mikrobiomu.
- FOS mogą wspierać absorpcję minerałów: wapnia, magnezu i żelaza.
- W literaturze pojawiają się także sygnały, że FOS mogą mieć działanie immunomodulujące i przeciwzapalne – np. zwiększając wydzielanie IgA w jelicie i obniżając markery stanu zapalnego.
Kiedy warto je stosować?
- Przy zaparciach i wolnym pasażu jelitowym – ponieważ FOS zwiększają masę stolca i częstotliwość wypróżnień.
- U osób z ryzykiem niedoboru minerałów (wapnia, magnezu) – suplementacja FOS może wspomóc ich wchłanianie.
- Wsparcie dla mikrobioty jelitowej – zwłaszcza u osób, których dieta jest uboga w błonnik.
- Ważna jest dawka i czas stosowania – 5g dziennie przez 4 tygodnie wydaje się być dawką, która przynosi zauważalne, pozytywne efekty.
- Istnieją również przeciwwskazania – osoby z niektórymi schorzeniami gastroenterologicznymi (np. zespołem jelita nadwrażliwego, SIBO) nie powinny stosować preparatów z FOS.
FOS to funkcjonalny składnik diety – błonnik rozpuszczalny, który działa jako pożywka dla dobrych bakterii, wspiera mikrobiotę jelitową, poprawia wchłanianie minerałów i może łagodzić zaparcia. Jednocześnie, jak każda interwencja, wymaga świadomego stosowania: odpowiedniej dawki, czasu oraz uwzględnienia indywidualnej tolerancji. Jeśli myślisz o suplementacji FOS, warto skonsultować to z dietetykiem lub lekarzem.
Źródło
- Roberfroid MB. Introducing inulin-type fructans. British Journal of Nutrition. 2005;93(S1):S13–S25.
- Zhang J, Sun J, Wang Y, et al. Effects of fructo-oligosaccharides supplementation on the gut microbiota in humans: a systematic review and meta-analysis. Frontiers in Nutrition. 2022;9:941375.
