Co to jest allostaza?
Termin allostaza oznacza „osiągnięcie stabilności poprzez zmianę” i został wprowadzony przez P. Sterlinga i J. Eyera w 1988 r. Obciążenie allostatyczne i allostaza to terminy, które uzupełniają klasyczne pojęcia homeostazy i stresu.
Allostaza – definicja
Czym jest allostaza? Allostaza to aktywny proces, który prowadzi do przystosowania się do stresora. Mediatorami allostazy są hormony stresu, autonomiczny układ nerwowy, cytokiny prozapalne oraz hormony. Proces regulacji allostatycznej oznacza przywrócenie i utrzymanie wewnętrznej równowagi w zmieniających się okolicznościach wynikających ze stresu. Obejmuje szereg funkcji behawioralnych i fizjologicznych. Funkcje kierują systemami zapewniającymi równowagę i stabilność systemów metabolicznych w odpowiedzi na dany czynnik stresogenny.
Allostaza – co to jest obciążenie allostastyczne?
Obciążenie allostatyczne i jego „cięższa postać” – przeciążenie allostatyczne, reprezentują skumulowane skutki przewlekłego stresu fizjologicznego. Taki stres może być generowany przez procesy wewnętrzne (np. lęk) oraz przez czynniki zewnętrzne. Do nich należą: przewlekłe stresory lub styl życia (np. przejadanie się, zaburzenia snu). Czynniki te rozregulowują wydzielanie i aktywność mediatorów allostazy. Konsekwencje przeciążenia allostatycznego obejmują wiele powszechnych chorób współczesnego życia.
Allostaza – czym się różni od homeostazy?
Allostaza wyjaśnia również nieodłączną niejednoznaczność terminu „homeostaza”. Rozróżnia systemy, które są niezbędne do życia (homeostaza) i te, które utrzymują te systemy w równowadze (allostaza).
Systemy allostatyczne umożliwiają organizmowi:
- reagowanie na jego stan fizyczny (np. czuwanie, sen, leżenie na plecach, stanie, ćwiczenia),
- radzenie sobie z hałasem, zatłoczeniem, izolacją, głodem, skrajnymi temperaturami, zagrożeniem fizycznym, stresem psychospołecznym czy infekcjami.
Innymi słowy allostaza to zbiór reakcji systemowych, które mają za zadanie utrzymać homeostazę organizmu w odpowiedzi na różne czynniki środowiskowe.
Źródło: https://www.sciencedirect.com/topics/biochemistry-genetics-and-molecular-biology/allostasis
Przeczytaj więcej:
- Jak stres wpływa na nasze jelita?
- Probiotykoterapia w łagodzeniu skutków stresu
- Psychobiotyki. Probiotyki na stres