Czy diety eliminacyjne zmieniają mikrobom? Część 2: Wegetarianie i weganie
Czy diety roślinne są dobre dla naszych jelit? Z jednej strony są bogate w błonnik i wiele innych bioaktywnych składników roślinnych, które wpływają na prawidłowy rozwój mikrobiomu. Z drugiej ograniczenie produktów odzwierzęcych powoduje zubożenie jego składu. W grupie szczególnego ryzyka są weganie. Czy mogą wspomóc się probiotykami? Przyjrzyjmy się bliżej problemowi.
Od lat wiadomo, że składniki pokarmowe mają ogromny wpływ na mikrobiom naszych jelit. Rodzaj diety, a nawet region, z których czerpiemy produkty, determinuje skład mikroorganizmów bytujących w naszym przewodzie pokarmowym. Co się dzieje, gdy dochodzi do zaburzeń mikrobiomu jelitowego? Ma to poważne skutki metaboliczne. Mówiąc wprost, może to być kolejna cegiełka w rozwoju otyłości, stłuszczenia wątroby, chorób autoimmunologicznych czy też neurologicznych.
Rozważmy zalety i wady diety wegetariańskiej i wegańskiej. Z pewnością dużym plusem jest to, że osoby będące na dietach roślinnych mają wysoki współczynnik zdrowego odżywiania (Healthy Eating Index), co jest ważnym czynnikiem prewencyjnym rozwoju chorób cywilizacyjnych. Minusem eliminacji produktów pochodzenia zwierzęcego jest mniejszą ilość żelaza, witaminy B12 czy pełnowartościowego białka w diecie.
Jak eliminacja mięsa wpływa na nasz mikrobiom?
W przypadku wegetarian zmiany mikrobiomu jelitowego nie są aż drastyczne, jak w przypadku diety wegańskiej. Wiadomo, że ograniczenie produktów pochodzenia zwierzęcego powodują zmniejszenie różnorodności bakteryjnej jelit. Pytanie, czy to ma pozytywny czy negatywny wpływ na człowieka? Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie.
Większość badań pokazuje, że spadek różnorodności bakteryjnej jest w głównej mierze związany z ograniczeniem wzrostu bakterii potencjalnie patogennych i rozrostem bakterii komensalnych. Wysokie spożycie błonnika oraz aktywnych biologicznie substancji roślinnych zwiększa produkcje kwasu masłowego i obniża pH w jelitach, stwarzając sprzyjające warunki do rozwoju prawidłowego mikrobiomu. Te obserwacje dotyczą jednak głównie diety wegeteriańskiej, która zawiera w swoim składzie również nabiał czy jaja.
Co z weganami?
Całkowite wyeliminowanie białek zwierzęcych wiąże się z większą przebudową składu bakterii jelitowych. W tym przypadku spada nie tylko liczba bakterii patogennych, ale również tych budujących prawidłowy mikrobom, takich jak Lactobacillus czy Bifidobacterium.
Czy wegetarianie i weganie powinni brać probiotyki?
Nie ma zaleceń dotyczących probiotykoterapii podczas stosowania diety wegeterańskiej czy wegańskiej. Jeśli jednak osoba rezygnująca z mięsa i jego przetworów ma dolegliwości jelitowe i częściej zapada na infekcje, warto rozważyć okresową suplementację probiotykiem. W celu zwiększenia różnorodności bakteryjnej dobrymi preparatami są probiotyki wieloszczepowe.
Źródło:
1. Tomova, Aleksandra et al. “The Effects of Vegetarian and Vegan Diets on Gut Microbiota.” Frontiers in nutrition vol. 6 47. 17 Apr. 2019, doi:10.3389/fnut.2019.00047
2. Wong, Ming-Wun et al. “Impact of vegan diets on gut microbiota: An update on the clinical implications.” Ci ji yi xue za zhi = Tzu-chi medical journal vol. 30,4 (2018): 200-203. doi:10.4103/tcmj.tcmj_21_18
Zobacz również artykuł o diecie ketogenicznej:
