Czy cholesterol z jajek szkodzi?

Cholesterol to temat rzeka w dietetyce. Niektórzy się od niego odżegnują całkowicie, inni twierdzą, że ten pochodzący z jajek nie szkodzi zdrowiu. Gdzie leży prawda? Jak zwykle pośrodku. Przyjrzyjmy się dokładniej temu lipidowi i rozwiejmy kilka wątpliwości.

Cholesterol pełni bardzo ważne funkcje w naszym organizmie. Jest prekursorem hormonów steroidowych, witaminy D oraz wielu substancji regulujących prawidłowe działanie metabolizmu. Szacuje się, że ok. 60-80% cholesterolu w naszym organizmie pochodzi z syntezy endogennej, a tylko 20-40% dostarczamy z żywnością (cholesterol występuje tylko w żywności pochodzenia zwierzęcego). Jeśli jednak nie dostarczamy z dietą cholesterolu, jak w przypadku diety wegańskiej, nie ma potrzeby suplementacji, ponieważ organizm zwiększy jego produkcję, tak aby pokryć całkowite zapotrzebowanie.

Czy źródło cholesterolu ma znaczenie dla zdrowia?

Niestety źródło cholesterolu nie ma większego znaczenia, jeśli weźmiemy pod uwagę zmiany stężenia cholesterolu we krwi. Trzeba jednak podkreślić, że produkty bogate w dodatkowe składniki odżywcze (jak np. jajka) mogą usprawnić procesy przemian lipidów oraz samego cholesterolu.  

Ile cholesterolu powinniśmy spożywać?

Przeciętny Polak spożywa codziennie 343,6 mg, a przeciętna Polka 231,7 mg cholesterolu na dobę. Wartości te uznaje się dla ogółu populacji za bezpieczne, dlatego Instytut Żywności i Żywienia (IŻŻ) ustalił bezpieczną granicę spożycia na ok. 300 mg/ dobę.

Czy każdy może spożywać tyle samo cholesterolu?

Przemiany cholesterolu należą do bardzo złożonych procesów metabolicznych, dlatego odpowiedź na cholesterol dostarczany z dietą może być bardzo różna. Przez wiele lat środowisko naukowe było podzielone w kwestii szkodliwości cholesterolu dostarczonego z dietą. Okazało się jednak, że to jak zareagujemy na dostarczony cholesterol, zależy od naszych predyspozycji genetycznych.

W normach żywienia dla populacji polskiej IŻŻ podaje: „Z przeglądu licznych prac wynika, że wzrost stężenia cholesterolu w surowicy krwi, po zwiększeniu jego spożycia o 100 mg/dobę waha się od 0,05 do 0,51 mmol/l (2–20 mg/dobę). Pozostaje to w zgodności z podziałem ludzi na hiperrespondentów i hiporespondentów, w zależności od odpowiedzi stężenia cholesterolu w surowicy na cholesterol w diecie, co wykryto w badaniach eksperymentalnych”. Innymi słowy – niektórzy z nas muszą ograniczyć cholesterol w diecie, niezależnie czy pochodzi on z jajek czy z mięsa.

Ile jajek możemy spożywać?

Osoby zdrowe, które mają niskie ryzyko chorób sercowo-naczyniowych oraz prawidłowe parametry lipidowe krwi mogą spożywać do 7 jaj tygodniowo. Jeśli jednak cierpimy na hipercholesterolemię, rozsądne wydaje się ograniczenie spożycia jaj do 2 tygodniowo.

Źródło: Normy Żywienia dla Populacji Polskiej, IŻŻ 2017.