Czym są psychobiotyki?
Psychobiotyki to termin wprowadzony stosunkowo niedawno, łączący zagadnienia z obszaru mikrobiologii, psychiatrii i psychologii. Odnosi się do specyficznych probiotyków wpływających na oś mózgowo-jelitową. Są to mikroorganizmy, które mogą korzystnie oddziaływać na zdrowie psychiczne, między innymi poprzez łagodzenie objawów stresu, depresji, lęku czy innych zaburzeń psychicznych.
Mechanizmy działania psychobiotyków
Psychobiotyki oddziałują na mózg i zdrowie psychiczne poprzez kilka kluczowych mechanizmów:
- Modulacja mikrobioty jelitowej – wpływają na skład i różnorodność mikrobioty, wspierając wzrost pożytecznych bakterii komensalnych.
- Produkcja substancji neuroaktywnych – mikroorganizmy te mogą wytwarzać neuroprzekaźniki, takie jak serotonina (choć nie przechodzi ona bariery krew–mózg, to działa w układzie pokarmowym!), dopamina czy kwas gamma-aminomasłowy (GABA), które w różnym stopniu wpływają na nastrój i funkcje poznawcze.
- Redukcja stanu zapalnego – psychobiotyki mogą obniżać poziom markerów zapalnych, co jest istotne, ponieważ przewlekły stan zapalny bywa powiązany z depresją i innymi zaburzeniami psychicznymi.
- Wpływ na oś HPA (podwzgórze–przysadka–nadnercza) – regulują reakcję organizmu na stres, zmniejszając wydzielanie kortyzolu.
Gdzie możemy zastosować psychobiotyki?
- Wspomaganie leczenia depresji i zaburzeń lękowych
- Redukcja objawów zespołu jelita drażliwego (IBS), który często współwystępuje z problemami natury psychicznej
- Poprawa jakości snu i redukcja bezsenności
- Wsparcie osób narażonych na przewlekły stres
Źródło
Del Toro-Barbosa M, Hurtado-Romero A, Garcia-Amezquita LE, García-Cayuela T. Psychobiotics: Mechanisms of Action, Evaluation Methods and Effectiveness in Applications with Food Products. Nutrients. 2020 Dec 19;12(12):3896. doi: 10.3390/nu12123896. PMID: 33352789; PMCID: PMC7767237.
