Dieta ciężarnej a insulinooporność dziecka
W ciągu ostatnich kilku lat przeprowadzono wiele eksperymentów na zwierzętach oraz badań klinicznych, które wskazywały na związek między dietą na różnych etapach rozwoju dziecka a ryzykiem insulinooporności i wystąpieniem chorób metabolicznych. Coraz częściej możemy przeczytać, że duże znaczenie ma równie sposób żywienia matki w czasie ciąży, który wpływa na „programowanie metaboliczne” płodu.
Dieta ciężarnej – Niedobór mikro- i makroskładników
Wiadomo, że niedoborowa dieta matki jest związana zarówno z nieodpowiednim wzrostem wewnątrzmacicznym płodu, jak i wyższym ryzykiem wystąpienia insulinooporności u dziecka po porodzie, co wiąże się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju cukrzycy typu 2 i zespołu metabolicznego.
Wykazano, że dieta bogata w pokarmy zawierające węglowodany o niskim indeksie glikemicznym, niską zawartość tłuszczów nasyconych oraz odpowiednią ilość składników odżywczych koreluje z lepszymi wynikami parametrów metabolicznych u płodu.
Warto pamiętać, że często dieta obfitująca w cukry oraz tłuszcze może nie dostarczyć odpowiedniej ilości mikroskładników. Wiele badań wskazuje, że niedobór witamin i mikroelementów wpływa na mechanizmy regulacji epigenetycznej, sprzyjając rozwojowi zmian metabolicznych w późniejszym życiu dziecka. Okazuje się, że wczesne stadia rozwoju zarodka to czas, w którym komórki są najbardziej podatne na zmiany epigenetyczne determinujące zmiany ekspresji genów.
Pomimo że pierwszy trymestr stanowi kluczowy okres w programowaniu metabolicznym płodu, narażenie go na niedobory składników odżywczych wpływa na negatywne modyfikacje epigenetyczne również w kolejnych etapach rozwoju płodu. Niewystarczające spożycie witaminy B12 oraz kwasu foliowego w drugim trymestrze ciąży wiąże się ze zwiększonym wskaźnikiem insulinooporności (HOMA-IR), otyłością i zespołem metabolicznym u dziecka. Zwiększone ryzyko chorób metabolicznych mają również dzieci, które przyszły na świat ze zbyt niską masą urodzeniową.
Dieta ciężarnej – Choroby metaboliczne płodu
Wiele badań wykazało, że otyłość matki stanowi niezależny czynnik ryzyka wysokiego wskaźnika masy ciała (BMI) u dzieci. Badania naukowe wskazują, że dieta ciężarnej o wysokim indeksie glikemicznym jest związana ze wzrostem ryzyka insulinooporności i otyłości u dzieci nawet w późniejszym wieku (9-16 lat).
Z drugiej strony – badania na modelach zwierzęcych wykazały, że spożycie odpowiedniej ilości błonnika przez matkę zmniejsza prawdopodobieństwo zachorowania na cukrzycę u potomstwa. Negatywny wpływ ma również dieta o zbyt dużej zawartości tłuszczu, co jest związane z rozwojem trzewnej tkanki tłuszczowej u dzieci i zwiększeniem ryzyka wielu chorób metabolicznych.
Źródło: Blasetti, A.; Quarta, A.; Guarino, M.; Cicolini, I.; Iannucci, D.; Giannini, C.; Chiarelli, F. Role of Prenatal Nutrition in the Development of Insulin Resistance in Children. Nutrients 2023, 15, 87. https://doi.org/10.3390/nu15010087
