Metabolity bakteryjne – maślan cz. 1

Kwas masłowy (ang. butyric acid), czy inaczej maślan (ponieważ najczęściej występuje w organizmie z formie soli), jest krótkołańcuchowym kwasem tłuszczowym o kluczowym znaczeniu dla funkcjonowania mikrobiomu jelitowego. Jego produkcja w jelitach zachodzi w wyniku fermentacji celulozy, błonnika oraz innych składników pokarmowych przez mikroorganizmy mikrobiomu jelitowego.

Funkcje kwasu masłowego w organizmie:

• Stanowi główne źródło energii dla komórek nabłonka jelitowego. Po wchłonięciu przez nabłonek jelitowy jest szybko zużywany jako preferowany substrat energetyczny. Jest to kluczowy proces dla utrzymania integralności strukturalnej i funkcjonalnej bariery jelitowej.
• Wykazuje właściwości przeciwzapalne poprzez modulację odpowiedzi immunologicznej w jelitach. Hamuje produkcję cytokin prozapalnych oraz reguluje aktywność komórek układu odpornościowego, co przyczynia się do utrzymania homeostazy immunologicznej w jelicie.
• Istnieją dowody sugerujące, że kwas masłowy może mieć wpływ na motorykę przewodu pokarmowego poprzez regulację skurczów mięśni gładkich jelit. W ten sposób może wpływać na tempo pasażu pokarmu przez przewód pokarmowy.
• Wspiera wzrost korzystnych bakterii jelitowych, takich jak Lactobacillus czy Bifidobacterium, a jednocześnie hamując rozwój patogennych szczepów bakteryjnych. W ten sposób przyczynia się do utrzymania równowagi mikrobioty jelitowej.

Badania sugerują, że niedobór kwasu masłowego w jelitach może być związany z różnymi schorzeniami, takimi jak zespół jelita nadwrażliwego (IBS), choroby zapalne jelit (IBD) oraz zaburzenia metaboliczne. Warto pamiętać, że regularne spożycie błonnika pokarmowego, który jest substratem dla produkcji kwasu masłowego, może przyczynić się do utrzymania zdrowego mikrobiomu jelitowego i poprawy funkcji jelit.

Źródło:

1. Załęski A, Banaszkiewicz A, Walkowiak J. Butyric acid in irritable bowel syndrome. Prz Gastroenterol. 2013;8(6):350-3. doi: 10.5114/pg.2013.39917. Epub 2013 Dec 30. PMID: 24868283; PMCID: PMC4027835.

2. Liu H, Wang J, He T, Becker S, Zhang G, Li D, Ma X. Butyrate: A Double-Edged Sword for Health? Adv Nutr. 2018 Jan 1;9(1):21-29. doi: 10.1093/advances/nmx009. PMID: 29438462; PMCID: PMC6333934.