Na temat kortyzolu w Internecie możecie przeczytać bardzo wiele, ale nie wszystkie informacje mają odzwierciedlenie w rzeczywistości. Kortyzol jest teraz najbardziej „popularnym” hormonem w kontekście metabolizmu i odżywiana. Warto podkreślić, że jego przewlekłe, zwiększone stężenie powoduje ciężkie zaburzenia metaboliczne, a jest diagnozowane relatywnie rzadko.

Czym jest kortyzol?

Kortyzol to hormon steroidowy produkowany przez korę nadnerczy. Jest znany jako „hormon stresu” ze względu na jego rolę w odpowiedzi organizmu na stres. Pełni jednak wiele innych ważnych funkcji w organizmie, np. bierze udział w przemianach glukozy, tłuszczy i białek, reguluje ciśnienie krwi, a także wpływa na pracę układu immunologicznego. Najważniejszym wskazaniem do oznaczenia stężenia kortyzolu jest zespół Cushinga.

Podejrzenie zespołu Cushinga

Zespół Cushinga to zbiór objawów wywołanych nadmiarem kortyzolu w organizmie. Jego charakterystyczne symptomy obejmują:

• Zmiany w budowie ciała. Nadmiar kortyzolu prowadzi do odkładania się tkanki tłuszczowej w okolicach twarzy (tworząc tzw. „księżyc w pełni”), nadobojczyków, szyi (tzw. „bawoli kark”) oraz tułowia. Jednocześnie dochodzi do zaniku tkanki mięśniowej kończyn, co skutkuje osłabieniem i zmniejszoną tolerancją wysiłku fizycznego. Skóra staje się cienka i podatna na urazy, a na brzuchu, udach, pośladkach i piersiach pojawiają się czerwone rozstępy. Na twarzy może wystąpić trądzik.
• Nadciśnienie tętnicze. Kortyzol wzmacnia działanie adrenaliny, co powoduje zwężenie naczyń krwionośnych i wzrost ciśnienia tętniczego. Często towarzyszą temu bóle i zawroty głowy.
• Zaburzenia nastroju. Występują zmiany nastroju, depresja oraz problemy z bezsennością.
• Zaburzenia miesiączkowania i libido. U kobiet może dojść do nieregularnych miesiączek, a u mężczyzn do obniżenia libido.
• Zwiększone pragnienie i częste oddawanie moczu. Te problemy wynikają ze wzrostu poziomu glukozy we krwi.
• Nawracające infekcje. Obniżona odporność organizmu sprawia, że zakażenia są trudne do wyleczenia.

Kortyzol. Co jeszcze może nas zaniepokoić?

Objawy niedoboru kortyzolu i innych hormonów nadnerczowych:

• Stałe osłabienie i skłonność do omdleń. Mogą być spowodowane odwodnieniem lub niskim poziomem glukozy we krwi.
• Łatwe męczenie się. Brak energii i niechęć do aktywności fizycznej.
• Niska tolerancja stresu. Osoby z niedoborem kortyzolu mogą mieć trudności w radzeniu sobie w stresujących sytuacjach.
• Chęć spożywania słonych pokarmów. Może być objawem niskiego poziomu aldosteronu, innego hormonu nadnerczowego.
• Luźne stolce. Mogą wystąpić z powodu zaburzeń w pracy układu pokarmowego.
• Niskie ciśnienie tętnicze krwi. Często towarzyszy niedoborowi kortyzolu.

Oznaczenie poziomu kortyzolu jest istotne w diagnozowaniu zarówno nadmiaru, jak i niedoboru tego hormonu, co może pomóc w zidentyfikowaniu poważnych zaburzeń hormonalnych.

Źródło

Portal medycyna praktyczna (www.mp.pl)

Przeczytaj więcej

• Jak stres wypływa na nasze jelita?
• Kortyzol w regulacji głodu i sytości
• Nowe badanie kliniczne dla medyków z bakterią A.muciniphila