Jednonienasycone kwasy tłuszczowe trans a kwasy nasycone. Czego bardziej powinniśmy się obawiać?
Spożycie zarówno kwasów nasyconych, jak również jednonienasyconych kwasów formacji trans niesie ze sobą znacznie zwiększone ryzyko wielu schorzeń metabolicznych, w szczególności chorób sercowo-naczyniowych. Które kwasy stanowią dla nas większe zagrożenie?
Kwasy tłuszczowe jednonienasycone
Jednonienasycone kwasy tłuszczowe mogą przyjmować formacje cis lub trans. Kwasy mononienasycone, które syntetyzowane są w organizmie, należą jednak zazwyczaj do formacji cis, podobnie jest w przypadku kwasów dostarczonych z pożywieniem.
Istnieją trzy główne źródła kwasów tłuszczowych trans (KKT):
- Transformacja jednonienasyconych kwasów tłuszczowych w przewodzie pokarmowym przeżuwaczy, np. krów, owiec (KTT dostają się do mięsa i mleka).
- Przemysłowe uwodornienie tłuszczów roślinnych stosowane do otrzymania tłuszczów do smarowania pieczywa lub pieczenia.
- Ogrzewanie lub smażenie olejów w wysokiej temperaturze.
Warto jest jednak podkreślić, że to właśnie ostatnie dwa źródła stanowią dla nas największe ryzyko spożycia KKT, a więc wystąpienia i progresji chorób sercowo-naczyniowych.
Porównanie KKTi kwasów nasyconych
KTT, podobnie jak nasycone kwasy tłuszczowe, podwyższają ilość cholesterolu frakcji LDL, ale w odróżnieniu do nich, obniżają również ilość cholesterolu frakcji HDL. Dodatkowo, ich obecność powoduje wzrost stężenia triacylogliceroli, stanowiąc dodatkowy czynnik ryzyka choroby niedokrwiennej serca. Można zatem powiedzieć, że KTT zwiększają ryzyko choroby niedokrwiennej serca i zawału serca bardziej niż nasycone kwasy tłuszczowe.
Należy jednak podkreślić, że ich spożycie w Europie jest około dziesięciokrotnie niższe niż nasyconych kwasów tłuszczowych, dlatego za bardziej istotny czynnik ryzyka chorób układu krążenia uznaje się nasycone kwasy tłuszczowe.
Co na temat kwasów trans mówi Instytut Żywności i Żywienia?
„W odniesieniu do innych problemów zdrowotnych, grupa robocza EFSA stwierdziła, iż badania prowadzone u ludzi nie przyniosły jednoznacznych wyników dotyczących wpływu KTT na ciśnienie tętnicze oraz insulinooporność towarzyszącą cukrzycy. Wyniki badań epidemiologicznych dotyczących możliwego wpływu KTT na występowanie chorób nowotworowych, cukrzycy typu 2 oraz alergii są niejednoznaczne, a potencjalny wpływ słaby. Nie udowodniono, że KTT powodują zaburzenia dojrzewania płodu i rozwoju dzieci, aczkolwiek w tym zakresie niezbędne są dalsze badania.”
Źródło: Polski Instytut Żywności i Żywienia.
Przeczytaj więcej:
