Czy sport to zawsze zdrowie? Jak ruch wpływa na nasz mikrobiom?
Aktywność fizyczna aktywuje wiele procesów w naszym organizmie, do których należy przebudowa tkankowa (przyrost mięśni, spadek tkanki tłuszczowej), aktywacja wielu ścieżek metabolicznych związanych z przemianami makroskładników czy zwiększone oddychanie wewnątrzkomórkowe i produkcja wolnych rodników.
Wydaje się, że aktywność fizyczna wpływa na wszystkie układy naszego organizmu, w tym na układ pokarmowy i zdrowie jelit. Warto pamiętać o tym, że tylko odpowiednio dobrana aktywność daje pozytywne efekty prozdrowotne. Tak samo jest w przypadku wpływu na przebudowę mikrobiomu.
Aktywność fizyczna adekwatna do naszego stanu fizjologicznego
Ten typ aktywności jest podstawą zdrowego stylu życia. Treningi powinny być odpowiednio dobrane do płci, wieku, możliwości trenującego, wydolności, wagi oraz schorzeń towarzyszących. Ważna jest również regularność i stopniowe zwiększanie intensywności. Dobrze zaplanowana i regularna aktywność pozytywnie wpływa na metabolizm, pomaga walczyć z chorobami przewlekłymi, a nawet poprawia naszą kondycję psychiczną.
Podobny, prozdrowotny wpływ ma również na układ pokarmowy i na mikrobiotę jelit. Często redukuje dolegliwości związane z zaparciami czy wzdęciami. Badania naukowe potwierdzają również, że regularna aktywność fizyczna może w pozytywny sposób przebudować nasz mikrobom, zwiększając pulę bakterii komensalnych względem bakterii patogennych.
Intensywna aktywność fizyczna – sport profesjonalny
Co ciekawe, profesjonalni sportowcy często po zakończonej karierze sportowej, pomimo często młodego wieku, borykają się z przeróżnymi problemami związanymi z permanentnym doprowadzaniem organizmu do granic wytrzymałości fizycznej. Miałam okazje uczestniczyć w kilku badaniach, które pokazują, że nawet młodzi aktywni sportowcy mają problem z dolegliwościami ze strony przewodu pokarmowego i często cierpią na zespół przesiąkliwego jelita.
Dokładny mechanizm wpływu zbyt intensywnej aktywności fizycznej na zdrowie jelit nie jest jeszcze do końca poznany, choć wiadomo, że podczas wykonywania intensywnych ćwiczeń drastycznie zwiększa się przepływ krwi przez tkankę mięśniową i serce, co zmniejsza jednocześnie przepływ krwi przez przewód pokarmowy. Z tego powodu do jelit nie dochodzi odpowiednia ilość składników odżywczych oraz nie są prawidłowo odbierane produkty uboczne przemiany materii komórek jelitowych. Często dochodzi do uszkodzenia bariery jelitowej, rozwoju dysbiozy, rozszczelnienia jelita i inicjacji stanu zapalnego.
Problem ten wydaje się na tyle istotny, że Polski Komitet Olimpijski rekomenduje przyjmowanie probiotyków przez aktywnych sportowców, szczególnie w przypadku jeśli odczuwają dolegliwości żołądkowo-jelitowe. Pamiętajmy, że problem ten będzie dotyczył również osób, które w nieprawidłowy sposób dobierają aktywność fizyczną – zarówno tych o zbyt małej, jak i zbyt intensywnej aktywności fizycznej.
Zainteresowanych zapraszam do przeczytania badania naszego zespołu:
Hałasa, M.; Maciejewska, D.; Ryterska, K.; Baśkiewicz-Hałasa, M.; Safranow, K.; Stachowska, E. Assessing the Association of Elevated Zonulin Concentration in Stool with Increased Intestinal Permeability in Active Professional Athletes. Medicina 2019, 55, 710. https://doi.org/10.3390/medicina55100710
