Jak oznaczyć i zinterpretować stężenie kortyzolu?
Stężenie kortyzolu powinno badać się w konkretnie określonych godzinach, ponieważ ten hormon podlega wahaniom dobowym. Nie zawsze również, materiałem pobieranym do oznaczenia kortyzolu będzie surowica. W klinice wykorzystuje się dwa różne pomiary stężenia kortyzolu. Pierwszym i referencyjnym badaniem jest dobowe oznaczenie stężenia kortyzolu w surowicy. Drugim – zdecydowanie mniej problematycznym, ale też mającym mniejszą wartość kliniczną – jest pomiar stężenia kortyzolu w ślinie.
Dobowy pomiar w surowicy
Pomiar wykonuje się zwykle rano, po południu, wieczorem i o północy w celu oceny rytmu dobowego (godz. 8.00, 16.00, 20.00, 24.00, a częściej: godz. 8.00 i 20.00 lub godz. 8.00 i 24.00). Wartości referencyjne mogą się różnić w zależności od metody pomiaru w laboratorium, ale większość z nich zakłada następujące zakresy:
- 8.00: 138–635 nmol/l (5–23 μg/dl, 50–230 ng/ml)
- 16.00: 80–440 nmol/l (3–16 μg/dl, 30–160 ng/ml)
- 20.00: ≤50% wartości porannej z godz. 8.00
- 24.00: wartość najniższa, ≤50 nmol/l (≤1,8 μg/dl, ≤18 ng/ml)
Pomiar stężenia kortyzolu w ślinie
Stężenie kortyzolu w ślinie powinno oznaczać się bardzo późnym wieczorem, zazwyczaj między godz. 23:00 a 24:00. Kortyzol w ślinie jest stabilny, dlatego próbki można przynieść do laboratorium następnego dnia. Warto jest wykonać dwa pomiary i je porównać.
Wartości referencyjne wynoszą zazwyczaj 0,3–4,3 nmol/l.
Źródło: portal medycyna praktyczna, www.mp.pl
