Metformina – kluczowy lek w terapii cukrzycy typu 2
Metformina, jeden z najczęściej stosowanych leków w leczeniu cukrzycy typu 2. Wyróżnia się unikalnym mechanizmem działania oraz wszechstronnym wpływem na organizm. W tym artykule przyjrzymy się, dlaczego jest tak istotnym elementem terapii tej przewlekłej choroby metabolicznej.
Metformina jest skutecznym i bezpiecznym lekiem, szczególnie polecanym osobom z nadwagą lub otyłością. Jej działanie, obejmujące poprawę wrażliwości na insulinę oraz korzystny wpływ na metabolizm lipidów, czyni ją nieocenionym narzędziem w walce z cukrzycą typu 2. Należy jednak pamiętać, że skuteczność terapii zależy od równoczesnego stosowania odpowiedniej diety i regularnej aktywności fizycznej.
Mechanizm działania
Metformina działa głównie poprzez obniżenie poziomu glukozy we krwi. Jednak w przeciwieństwie do wielu innych leków przeciwcukrzycowych, nie stymuluje bezpośrednio komórek beta trzustki do zwiększania wydzielania insuliny. Dzięki temu rzadko powoduje hipoglikemię, nawet w większych dawkach.
Mechanizm działania metforminy opiera się na dwóch głównych aspektach:
- Zmniejszenie produkcji glukozy w wątrobie – poprzez hamowanie glukoneogenezy i glikogenolizy.
- Poprawa wrażliwości na insulinę – zwiększenie wychwytu glukozy w mięśniach i tkance tłuszczowej.
Dodatkowo metformina wpływa korzystnie na profil lipidowy, obniżając stężenie triacylogliceroli, cholesterolu całkowitego, LDL oraz VLDL.
Wskazania do stosowania
Metformina jest zalecana pacjentom z cukrzycą typu 2, zwłaszcza tym, którzy mają nadwagę lub otyłość. Najlepsze efekty terapeutyczne osiąga się u osób, u których mimo stosowania diety i aktywności fizycznej poziom cukru we krwi pozostaje niekontrolowany. Lek może być stosowany zarówno w monoterapii, jak i w terapii skojarzonej z innymi lekami, w tym z insuliną. W każdym przypadku kluczowe znaczenie ma równoczesna modyfikacja stylu życia pacjenta.
Dawkowanie i farmakokinetyka
Dawkowanie metforminy dostosowuje się indywidualnie na podstawie wyników pomiarów glikemii. W terapii skojarzonej z insuliną stosuje się standardową dawkę metforminy, a dawkę insuliny dostosowuje się do potrzeb pacjenta. Metformina wchłania się w 40–60%, a maksymalne stężenie we krwi osiągane jest po 2,5 godzinach (dla tabletek o natychmiastowym uwalnianiu) lub po 7 godzinach (dla tabletek o przedłużonym uwalnianiu). Lek nie ulega metabolizmowi w wątrobie, a około 90% dawki jest wydalane w postaci niezmienionej przez nerki w ciągu 24 godzin. W przypadku niewydolności nerek należy zachować szczególną ostrożność, ponieważ upośledzenie funkcji nerek zmniejsza wydalanie metforminy proporcjonalnie do klirensu kreatyniny.
