Czym jest zespół policystycznych jajników (PCOS)?
Dziś zaczynamy nowy cykl dotyczący zespołu policystycznych jajników (PCOS). Co powoduje to schorzenie, jakie są jego objawy i jak je zdiagnozować?
Czym jest zespół policystycznych jajników (PCOS)?
Zespół policystycznych jajników to schorzenie związane z zaburzeniami hormonalnymi u kobiet w wieku rozrodczym. Nazwa schorzenia jest związana ze specyficznym obrazem jajników w badaniu ultrasonograficznym, na którym widać wiele pęcherzyków. PCOS jest najczęściej diagnozowane podczas nieudanych prób zajścia w ciążę, ponieważ w przebiegu choroby występują cykle bezowulacyjne. Dzieje się tak z powodu nadprodukcji hormonów męskich (głównie testosteronu). Szacuje się, że PCOS występuje u 4% do 12% kobiet w wieku rozrodczym.
Jakie są objawy PCOS?
Objawy PCOS są niecharakterystyczne i mogą występować z różną intensywnością, dlatego podejrzenie choroby wymaga przeprowadzenia dokładnej diagnostyki. Do najczęstszych objawów należą:
- zaburzenia miesiączkowania;
- bezpłodność;
- występowanie nadmiernego włosienia od górną wargą, na klatce piersiowej, plecach czy brzuchu;
- trądzik i zmiany skórne;
- łysienie typu męskiego;
- wysokie stężenie androgenów;
- charakterystyczny obraz jajników w USG;
- depresja i zaburzenia lękowe.
Jak wygląda diagnostyka PCOS?
Diagnostyka opiera się na kryteriach rotterdamskich, które do zdiagnozowana schorzenia wymagają spełnienia 2 z 3 kryteriów:
- podwyższonego stężenia androgenów;
- braku lub rzadkiej owulacji;
- charakterystycznego obrazu jajników w badaniu ultrasonograficznym.
Warto jest pamiętać o tym, że badania hormonalne wykonujemy w pierwszej fazie cyklu, między 3 a 5 dniem. W celach diagnostycznych wykonuje się następujące oznaczenia: pomiar stężenia testosteronu, białka wiążącego hormony płciowe, androstendionu, dehydroepiandrosteronu (DHEA) oraz gonadotropin – hormonu luteinizującego (LH) i hormonu folikulotropowego (FSH). Ustala się również, czy prawidłowo zachodzą cykle owulacyjne, wykonując pomiar stężenia progesteronu w drugiej fazie cyklu.
Kto jest narażony na PCOS?
Powstanie PCOS jest wypadkową czynników środowiskowych, genetycznych oraz zaburzeń endokrynnych. PCOS częściej występuje u kobiet, które w rodzinie mają osoby z tym schorzeniem oraz u tych, które mają nadwagę lub otyłość. Wydaje się również, że zwiększone ryzyko PCOS mają kobiety, które w życiu płodowym były narażone na nadmierną ekspozycję na hormony męskie lub przedwcześnie dojrzały.
Źródło: Ewelina Stefanowicz. Zespół policystycznych jajników (PCOS). Medycyna praktyczna.
