Osteoporoza a mikrobiota

Osteoporoza charakteryzuje się zmniejszeniem gęstości tkanki kostnej i zwiększonym ryzykiem złamań, które występują nawet po niewielkich urazach. Prawie co druga kobieta po menopauzie jest narażona na wystąpienie osteoporozy. Najnowsze badania pokazują, że prawidłowa probiotykoterapia pomaga w walce z osteoporozą.

Badania na zwierzętach – model niedoboru estrogenów

Osteoporoza jest częstym schorzeniem osób w podeszłym wieku. Szacuje się, że złamania osteoporotyczne dotykają nawet połowy kobiet po menopauzie, ponieważ niedobór estrogenów predysponuje do rozwoju osteoporozy. Wiele badań na zwierzętach pokazuje, że manipulacja kompozycją mikrobioty jelitowej może zmieniać równowagę kostną u gryzoni. Prawidłowo przeprowadzona probiotykoterapia (odpowiednimi szczepami Lactobacillus) podawana myszom po wycięciu jajników chroniła gryzonie przed nadmierną utratą masy kotnej.

Badania kliniczne

W 2019 roku na łamach prestiżowego czasopisma The Lancet Rheumatology przedstawiono wyniki wieloośrodkowego badania klinicznego dotyczącego wpływu probiotykoterapii na przebieg osteoporozy. Badanie było przeprowadzone w czterech ośrodkach klinicznych na terenie Szwecji, a łącznie wzięło w nim udział 249 kobiet we wczesnym okresie po menopauzie. Uczestniczki zostały losowo przydzielone do grupy placebo lub grupy otrzymującej probiotyk. Probiotyk zawierał trzy wyselekcjonowane szczepy Lactobacillus (w Polsce dostępne w produkcie Sanprobi Osteo) w dawce 10¹⁰ CFU:

• Lactobacillus paracasei 8700:2 (DSM  13434),
• Lactobacillus  plantarum Heal 9 (DSM  15312);
• Lactobacillus plantarum Heal 19 (DSM  15313).

Każda pacjentka otrzymywała jedną kapsułkę probiotyku lub placebo codziennie, przez 12 miesięcy. Dane ze wszystkich ośrodków potwierdziły wcześniejsze obserwacje na zwierzętach. U pacjentek przyjmujących probiotyk istotnie zmniejszyła się utrata gęstości mineralnej kości lędźwiowej kręgosłupa (w porównaniu do placebo) i obniżyło się ryzyko osteoporozy.

Mikrobiota a osteoporoza

Badania naukowe sugerują, że probiotyki znacząco wpływają na metabolizm kostny poprzez wiele mechanizmów regulacyjnych. Do najważniejszych należą:

• naprawa bariery jelitowej i zmniejszenie jej przepuszczalności, 
• zwiększona  synteza krótkołańcuchowych   kwasów   tłuszczowych oraz stworzenie dogodnego środowiska do wchłaniania składników pokarmowych,
• zmniejszenie stanu zapalnego w jelitach oraz obniżenie poziomu cytokin  prozapalnych w  tkance kostnej,  a  tym samym   obniżenie   jej nadmiernej resorpcji.

Źródło: Jansson PA et al. Probiotic treatment using a mix of three Lactobacillus strains for lumbar spine bone loss in postmenopausal women: a randomised, double-blind, placebo-controlled, multicentre trial. Lancet Rheumatol 2019; 1: e154–6 DOI:https://doi.org/10.1016/S2665-9913(19)30068-2