Osteoporoza pierwotna i wtórna – czym się różnią?
Osteoporozę przede wszystkim kojarzymy z osobami w podeszłym wieku, ale coraz częściej możemy spotkać osoby, które już w relatywnie młodym wieku mają początki osteoporozy. Może być to związane z przyjmowaniem niektórych leków, jak np. glikokortykosteroidów.
Co to jest osteoporoza?
Osteoporoza to schorzenie związane z układem kostnym, które prowadzi do częstych złamań, wynikających ze zmniejszonej gęstości mineralnej tkanki kostnej. Najczęściej występującymi złamaniami są urazy kręgosłupa, złamania kości przedramiennej czy szyjki kości udowej.
Osteoporoza pierwotna
Spadek mineralizacji tkanki kostnej jest procesem fizjologicznym i dotyczy osób w podeszłym wieku. Utrata gęstości mineralnej u kobiet zaczyna się już po 40. roku życia, natomiast u mężczyzn proces ten jest opóźniony średnio o 5 lat. Różnica ta wynika przede wszystkim ze zmian hormonalnych związanych ze spadkiem stężenia estrogenu u kobiet w okresie około- i pomenopauzalnym.
Osteoporoza wtórna
Ten typ osteoporozy może pojawić się już w bardzo młodym wieku i jest związany z obecnością niektórych chorób oraz stosowaniem leków niekorzystnie oddziałujących na układ kostny.
Kto jest w grupie wysokiego ryzyka osteoporozy wtórnej?
- Pacjenci z zaburzeniami hormonalnymi, szczególnie przedwczesną menopauzą, nadczynnością tarczycy, cukrzycą czy nadczynnością przytarczyc
- Pacjenci stosujący przewlekle glikokortykosteroidy, heparynę oraz leki przeciwpadaczkowe.
- Pacjenci z chorobami reumatologicznymi.
- Pacjenci, którzy w młodym wieku nie mieli prawidłowej mineralizacji kostnej, np. otyłe dzieci, które nie miały suplementowanej witaminy D.
- Pacjenci z zaburzeniami wchłaniania i chorobami niedoborowymi.
Co zrobić, jeśli jesteśmy w grupie wysokiego ryzyka?
Osoby z grupy wysokiego ryzyka powinny skonsultować się z lekarzem prowadzącym i poddać się badaniu w kierunku osteoporozy. Złotym standardem jest badanie densytometryczne metodą DEXA.
Źródło: Katarzyna GRUSZECKA-MARCZYŃSKA, BEATA NOWAK. Osteoporoza wtórna. „Przegląd Reumatologiczny” 2005, nr 5-6 (5-6), s. 1, 3.
