Akkermansia muciniphila w kontekście osi jelito–mózg
W ostatnich latach oś jelitowo–mózgowa stała się jednym z najbardziej fascynujących obszarów badań biomedycznych, łącząc złożony ekosystem mikrobioty jelitowej ze zdrowiem neurologicznym, funkcjami poznawczymi i dobrostanem emocjonalnym. Spośród tysięcy gatunków zamieszkujących nasze jelita szczególną uwagę naukowców przyciąga Akkermansia muciniphila. Ta unikalna bakteria, zdolna do życia w warstwie śluzowej wyściełającej jelita, odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu integralności bariery jelitowej, modulowaniu odpowiedzi immunologicznej oraz wpływaniu na metabolizm gospodarza.
Co czyni A. muciniphila wyjątkowo intrygującą, to rosnąca liczba dowodów sugerujących, że może ona modulować także funkcjonowanie mózgu — za pośrednictwem sygnalizacji biochemicznej i immunologicznej wzdłuż osi jelitowo–mózgowej.
Mechanizmy działania i potencjał terapeutyczny
Działanie A. muciniphila w tym kontekście jest wielopoziomowe. Chroni barierę śluzową jelit oraz wspiera homeostazę metaboliczną i immunologiczną – szczególnie istotną przy obecności stanów zapalnych, chorób neurodegeneracyjnych oraz metabolicznych. Działa także poprzez swoje komponenty, takie jak białka błony zewnętrznej (np. Amuc_1100) i pęcherzyki zewnątrzkomórkowe (EVs), które mogą przekraczać barierę krew–mózg i dostarczać sygnały wpływające na układ nerwowy.
Wyniki badań przedklinicznych
Próby przedkliniczne wykazały, że A. muciniphila może wspierać funkcje poznawcze poprzez regulację szlaków neurochemicznych. W modelach mysich zaobserwowano, że podanie bakterii poprawiało funkcje kognitywne poprzez modulację BDNF oraz układu serotoninergicznego w osi jelito–wątroba–mózg. Inne badania in vitro wykazały, że metabolity A. muciniphila mogą hamować wydzielanie cytokin prozapalnych, w tym IL-6 i IL-17A, co sugeruje potencjał neuroprotekcyjny.
Akkermansia w międzynarodowym projekcie badawczym
Czekamy na wyniki międzynarodowego projektu prof. Karoliny Skoniecznej-Żydeckiej z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie — Imminent Disease Prediction and Prevention at the Environment–Host Interface (Prognozowanie i zapobieganie chorobom w obszarze interakcji między środowiskiem a gospodarzem), w którym zastosowano pasteryzowaną A. muciniphila MucT.
Źródła
- Xu R, Tan C, Su Y, et al. Akkermansia muciniphila: A promising target for the modulation of gut–brain axis to improve mental disorders and cognitive dysfunction. Front Cell Infect Microbiol. 2022;12:873819. doi:10.3389/fcimb.2022.873819
- Jian H, Xia L, Huang X, et al. Akkermansia muciniphila and its applications: A review of recent advances and perspectives. Front Cell Infect Microbiol. 2023;13:1095823. doi:10.3389/fcimb.2023.1095823
- Lei W, Luo J, Sun Y, et al. Akkermansia muciniphila and neuropsychiatric disorders: A review of current evidence. Front Immunol. 2023;14:1222625. doi:10.3389/fimmu.2023.1222625
- Zou R, Xu F, Wang H, et al. Akkermansia muciniphila-derived extracellular vesicles attenuate neuroinflammation via modulation of microglial polarization and cytokine secretion. Brain Behav Immun. 2023;110:86-99. doi:10.1016/j.bbi.2023.04.015
- Kang EJ, Ryu Y, Kim H, et al. Akkermansia muciniphila improves cognitive function by regulating BDNF and serotonergic pathway in the gut–liver–brain axis. Nutrients. 2024;16(2):324. doi:10.3390/nu16020324
