Probiotykoterapia w biegunce podróżnych
Marzenia o dalekich podróżach są jeszcze w tym roku często odsuwane na dalszy plan. Większość z nas jednak planuje wyjazd w obrębie Polski czy Europy. Pomimo tego, że są to kierunki dla nas bliższe, to i tak zdarza się, że podczas podróży odczuwamy problemy żołądkowo-jelitowe. Stąd warto wcześniej pomyśleć o profilaktyce.
Co to jest biegunka podróżnych?
Biegunka podróżnych najczęściej kojarzy nam się z dalekimi wyprawami i zupełną zmianą warunków otoczenia. Warto jednak pamiętać, że przez ostatnie miesiące nasze otoczenie było wyjątkowo jednorodne, tzn. że cały czas mieliśmy styczność z tymi samymi czynnikami. Po takim czasie, zmieniając środowisko, wodę i jedzenie, możemy odczuwać nieprzyjemne dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Najczęstszym patogenem biegunek podróżnych jest enterotoksyczna Escherichia coli. Często również dochodzi do zakażenia bakteriami Salmonella czy Shigella, adeno- i rotawirusami oraz pierwotniakami (Entamoeba histolytica, Giardia intestinalis, Cryptosporidium parvum).
Kto powinien rozważyć probiotykoterapię przed podróżą?
Zastosowanie profilaktycznej probiotykoterapii powinny rozważyć osoby, które często odczuwają dolegliwości jelitowe przy zmianie diety lub kiedyś już doświadczyli biegunki podróżnych. Kolejną grupą są osoby, które po przejściu COVID-19 odczuwają dolegliwości żołądkowo-jelitowe (bóle brzucha, wzdęcia czy brak regularnego wypróżniania się).
Jakich produktów unikać?
Najczęściej do zakażenia dochodzi podczas jedzenia tzw. street foodów (jedzenia ulicznego), które często przygotowywane są z naruszeniem zasad higieny. Warto unikać mięsa, ryb i owoców morza w formie półsurowej i oraz surowych warzyw i owoców.
Czy probiotykoterapia działa?
Wiele badań potwierdza, że probiotykoterapia może pomóc w zapobieganiu biegunki podróżnych. Wykorzystując zwierzęcy model biegunki podróżnych, zbadano profilaktyczne zastosowanie mieszanki probiotycznej zawierającej Lactobacillus helveticus Rosell-52 Lactobacillus Rosell-11 oraz Bifidobacterium Rosell-175 i S. boulardii. Probiotyk o tym składzie lub placebo był podawany szczurom przez 14 dni, a następnie zwierzęta infekowano enterotoksycznymi szczepami E. coli. Szczury, które otrzymały probiotyk, miały istotnie niższą temperaturę podczas infekcji i wyższe stężenia interleukiny 10 niż osobniki, które nie przyjęły prewencyjnej dawki probiotyków.
Wyniki badania wskazują, że profilaktyczne przyjmowanie probiotyków może zmniejszyć dolegliwości związane z biegunką podróżnych. Skuteczność probiotykoterapii potwierdzają również nadal nieliczne próby kliniczne. McFarland przedstawił wyniki meta-analizy 12 badań klinicznych, które pokazały, że przyjmowanie probiotyków w okresie podróży może zapobiec wystąpieniu biegunki, a skuteczność stosowania kuracji została oszacowana na 15%. To oznacza że co 6.-7. osoba stosująca probiotyki podczas podróży uniknie nieprzyjemnych dolegliwości żołądkowo-jelitowych.
Szczep Lactobacillus plantarum 299v
Znając patomechanizm biegunki, można polecać podróżującym również szczep Lactobacillus plantarum 299v. Jest to szczep o szczególnych właściwościach kolonizujących nabłonek jelitowy. Dzięki temu nie dopuszcza do osiedlenia na nabłonku bakterii chorobotwórczych, które mogłyby niszczyć barierę jelitową. W jaki sposób działa?
- Zwiększa syntezę mucyny, czyli śluzu pokrywającego nabłonek jelit, to ogranicza przyleganie patogenów do nabłonka.
- Wspiera bakterie komensalne poprzez dostarczanie im niezbędnych do przeżycia składników pokarmowym m.in. węglowodanów i polifenoli.
Jak stosować probiotyki?
Probiotykoterapię należy zacząć kilka dni przed wyjazdem, w trakcie podróży, oraz kilka dni po powrocie. Dawkowanie powinno być zgodne z zaleceniami producenta (informacja na ulotce).
Źródło:
- https://medycynatropikalna.pl/choroba/biegunka-podroznych
- McFarland LV. Meta-analysis of probiotics for the prevention of traveler’s diarrhea. Travel Med Infect Dis. 2007 Mar;5(2):97-105.
- Bisson, JF., Hidalgo, S., Rozan, P. et al. Preventive Effects of Different Probiotic Formulations on Travelers’ Diarrhea Model in Wistar Rats. Dig Dis Sci 55, 911–919 (2010). https://doi.org/10.1007/s10620-009-0822-4
