Suplementacja żelazem a mikrobiom
Niedobór żelaza to powszechny problem dotykający ponad dwa miliardy osób na całym świecie, a grupą szczególnie narażoną są kobiety w okresie rozrodczym. Okazuje się, że suplementacja żelazem może nieść ze sobą poważne konsekwencje ze strony układu pokarmowego.
Niedobór żelaza – statystyka
Niedobór żelaza to powszechny problem dotykający ponad dwa miliardy osób na całym świecie. Głównymi przyczynami tego niedoboru są brak pokarmów bogatych w żelazo w diecie lub niezdolność organizmu do wchłaniania spożytego żelaza z powodu przyczyn nabytych lub genetycznych. Niedobór żelaza dotyka około 40% populacji krajów rozwijających się i około 10% mieszkańców krajów rozwiniętych. Z tego względu żelazo jest jednym z najczęściej suplementowanych minerałów, a na jego niedobór najczęściej narażone są kobiety w okresie rozrodczym.
Niedobór żelaza a mikrobiota jelit
Coraz więcej badań łączy biodostępność i wchłanianie żelaza z aktywnością mikroorganizmów w jelitach. Ponadto zjadliwość wielu patogenów jest związana z poziomem żelaza. Szacuje się, że tylko 10% żelaza zawartego w diecie jest wchłaniane przez organizm ludzki, a pozostałe 90% wydalane jest z kałem, wpływając w ten sposób na równowagę mikrobioty jelitowej. Podobnie mogą działać suplementy żelaza, szczególnie te o wysokiej zawartości pierwiastka, chociaż ich wchłanianie zachodzi w dużo większym stopniu niż wchłanianie z diety.
Niewielkie ilości żelaza pochodzącego z diety, które nie zostały wchłonięte, działają stymulująco na komensalną mikrobiotę jelitową, która częściowa wymaga obecności żelaza do prawidłowego wzrostu i rozwoju. Duże ilości żelaza dostarczane w suplementach, które stosuje się przy anemii, powodują jednak skutek odwrotny, spada aktywność i liczebność komensalnych drobnoustrojów, co często wiąże się z rozrostem mikrobiomu patologicznego. Kolejnym etapem jest uszkodzenie bariery jelitowej i przerwanie ciągłości nabłonka jelit.
Suplementacja żelazem a dolegliwości
Pacjenci, którzy muszą suplementować duże dawki żelaza często skarżą się na różne dolegliwości ze strony układu pokarmowego, do których mogą należeć:
- nudności;
- wymioty;
- zaparcia;
- biegunki;
- ciemna barwa stolca;
- uczucie przepełnienia żołądka;
- ból żołądka.
Objawy te są m.in. następstwami negatywnego wpływu nadmiaru żelaza nie tylko na homeostazę komórkową przewodu pokarmowego, ale również na zmiany w mikrobiocie.
Źródło:
Rusu, Ioana Gabriela et al. “Iron Supplementation Influence on the Gut Microbiota and Probiotic Intake Effect in Iron Deficiency-A Literature-Based Review.” Nutrients vol. 12,7 1993. 4 Jul. 2020, doi:10.3390/nu12071993.
Yilmaz B, Li H. Gut Microbiota and Iron: The Crucial Actors in Health and Disease. Pharmaceuticals (Basel). 2018;11(4):98. Published 2018 Oct 5. doi:10.3390/ph11040098.
